Levensbeschouwing
Iedereen kent die momenten wel. Momenten van bezinning, even stilstaan bij het bestaan. Zo’n moment waarop niet alles meer als vanzelfsprekend voelt. Veelal komen dan vragen naar boven zoals: wat houdt het leven eigenlijk in, wat is de waarde er van of waar gaat het heen? Eigenlijk sta je op dat soort momenten even bewust stil bij wat jouw levensbeschouwing is: welke totaalvisie heb je op het bestaan?
Op een van die momenten realiseerde ik mij dat wij in het westen de afgelopen decennia in een sneltreinvaart onszelf de WYSIWYG- levensbeschouwing hebben eigen gemaakt: What-You-See-Is-What-You-Get. Een seculiere visie zonder enige sacrale lading. Het omvat een (veelal semi-) wetenschappelijk wereldbeeld, waar slechts de ratio de maatstaf is. Transcendentie is in dat wereldbeeld een verzinsel. Slechts dat wat wetenschappelijk aantoonbaar is mag ‘werkelijkheid’ genoemd worden. Het rationele wereldbeeld is daarmee echter een sterk uitgekleed wereldbeeld. De antwoorden die het kan geven zijn namelijk slechts beperkt tot de materiële werkelijkheid. Maar desondanks is door velen in het westen langzaamaan afscheid genomen van al het transcendente en metafysische dat tot ver in de vorige eeuw, veelal vanuit de verschillende wereldreligies, nog als waarheid werd beschouwd.
Ikzelf heb de afgelopen decennia in dat opzicht als een voortdurende zoektocht naar een duidelijke levensbeschouwing ervaren. Opgevoed en opgegroeid in een Christelijke omgeving ontstonden er namelijk gaandeweg steeds meer scheuren in dat wereldbeeld. Dit leidde voor mij uiteindelijk tot het loslaten van die specifieke religieuze opvatting. Daarmee ontstond eigenlijk alleen een groter geheel van niet-weten. Maar, zoals echter vaak blijkt in het leven, moet je eerst ruimte maken wil er iets nieuws kunnen groeien.
Op die ontdekkingstocht kwam ik voor mijzelf al spoedig tot het inzicht dat er niet alleen meerdere, maar zeker ook zeer verschillende levensbeschouwingen zijn. Een belangrijk onderscheid daarbij was dat tussen religieuze en seculiere beschouwingen. In religieuze levensbeschouwing (zoals Christendom, Islam, Jodendom, Hindoeïsme) staat het bestaan van een of meer goden centraal en de antwoorden op de vragen die daaruit voortvloeien. In de seculiere levensbeschouwingen (Liberalisme, Socialisme, Humanisme en Boeddhisme) staat de mens of de maatschappij centraal en wordt het bestaan van goden doorgaans buiten beschouwing gelaten.
Bij nadere verdieping in deze levensbeschouwingen kwam ik echter snel tot de conclusie dat al de meeste religieuze levensbeschouwingen een sterke dogmatiek kennen en dat er veelal een grote afstand bestaat tussen de mens en het goddelijke. Bij seculiere levensbeschouwingen bestaat anderzijds geen ruimte voor metafysische aspecten, waarvan ik uit eigen ervaring bewust ben dat deze wel degelijk bestaan.
Gezien de ‘beperkingen’ van beide typen beschouwingen richtte ik mijn zoektocht naar ‘de ultieme levensbeschouwing’ vervolgens op die beschouwingen die zowel een religieus karakter hebben als duidelijke seculiere componenten in zich heeft. Iets wat ik zelf definieer als “religieuze levensbeschouwelijke tradities”.
De levensbeschouwingen die in dit opzicht in beeld kwamen bleken met name de oudste tradities die wij nog kennen, zoals Sjamanisme, Hopi, Aboriginals (Droomtijd) en Hindoeïsme (Vedanta). Dergelijke beschouwing zijn wat ik noem ‘all-inclusive’. Ze hebben betrekking op alle aspecten van het bestaan, religieuze en seculiere aspecten alsook de fysische én metafysische werkelijkheid. Het bijzondere daarbij is dat met name van de Vedanta (in verhouding extreem) veel authentieke kennis beschikbaar is gebleven, waar helaas van de andere tradities weinig en veelal slechts mondelinge overleveringen bekend zijn.
Hoewel dus mijn levensbeschouwing gaandeweg mijn leven voortdurend aan verandering onderhevig is geweest heb ik ‘mijn ultieme visie’ nog zeker niet scherp. Nog sterker, ik verwacht dat dit, in de ruimte-tijd dimensie waarin wij leven, ook niet snel zal gebeuren. Wel weet ik dat ik steeds scherper krijg welke aspecten daar onderdeel van uit maken en op welke wijze ik mijn visie wil doorontwikkelen. Vedanta, en daarbinnen Advaita Vedanta, is op dit moment daarbij de grootste bron waar uit ik mag putten. Een bron die ik iedere aanhanger van de WYSIWYG-levensbeschouwing, die oprecht op zoek is naar zijn waarheid over het bestaan, kan aanbevelen.
Good vibes!
Corné van Nijhuis
Dhr Corné van Nijhuis is de Bijdragende Redacteur van deze sectie.
Dit deel is het filosofische deel. Het thema zelf is moeilijk. We vragen u om deel te nemen en uw mening te geven in het commentaargedeelte.
[contact-form to=”vedantavanimag@gmail.com” subject=”Comments”][contact-field label=”Name” type=”name” required=”1″][contact-field label=”Email” type=”email” required=”1″][contact-field label=”Message” type=”textarea”][/contact-form]