Wie is Sophia?
Corné van Nijhuis
Je kent het wel …… zo nu en dan stapt er iemand je leven in, die je tot dan nog niet kende en diegene stelt zich vervolgens netjes voor: “Ik ben Sofia.” …. en vervolgens … “Hoi, ik ben Corné.”. En vroeg of laat na zo’n ontmoeting komt er een moment dat je wat doorvraagt: Hoe heet je eigenlijk verder? En dan beland je soms, voor dat je het weet, in een persoonlijk en veelal bijzonder gesprek over ‘wie je bent’. In dit geval ging het over de betekenis van haar naam: Sofia. Hoewel ik bekend was met het gegeven dat dit was afgeleid van het Oudgriekse Sophia, dat zoveel als ‘wijsheid’ betekend en dat dit begrip in vele oude tradities een centrale plek heeft, kon ik het niet veel verder duiden. Het gesprek inspireerde mij echter sterk om dit eens wat diepgaander te benaderen en te kijken wat verschillende tradities hierover te zeggen hebben.
Plato
Het was Plato die ‘Sophia’ in het westen vooral betekenis heeft gegeven. Enerzijds als degene die als eerste zich een ‘filosoof’ zou hebben genoemd, afgeleid van ‘philo-sophia’ – ‘liefde voor wijsheid’. Anderzijds benoemde dezelfde Plato in Protagoras, Sophia (wijsheid) als een van de vier essentiële ‘waarden van geest en karakter’ om een deugdzaam leven te leiden: het vermogen om de juiste handelwijze te onderscheiden die in een bepaalde situatie op het juiste moment moet worden gevolgd.
Gnostiek
In de Gnosticisme is Sophia een vrouwelijke figuur, analoog aan de menselijke ziel, maar tegelijkertijd ook een aanduiding voor de vrouwelijke aspecten van God. Daarbij hanteren gnostici het concept van ‘syzygy’: de gedachte dat een kwaliteit nooit op zichzelf bestaat, maar altijd vergezeld is van zijn wederhelft die optreedt als helper. Sophia werd in dat perspectief gezien als de syzygy van Jezus – de vrouwelijke tweelingzijde van Christus. Daarnaast werd zij gezien als de Heilige Geest van de Drie-eenheid.
Sophia was volgens hen een van de emanaties (Aeon) van het Opperwezen, de Absolute. Onder deze emanaties bevinden zich Jezus, die dicht bij de Vader woont. De laagste emanatie was Sophia (wijsheid), wiens val resulteerde in de schepping van de materiële wereld, waarbij zij in staat was er voor te zorgen dat ‘de goddelijke vonk’ in alle mensen inwoont.
De Sophia is voor gnostici daarom vooral de lichtvonk die van boven komt en die de lagere materiële wereld binnengaat en daar de bron wordt van alle ontwikkeling, van zowel het hogere als het lagere leven.
Het onderstaande gedicht van Teilhard de Chardin (geïnspireerd door het Bijbelboek Spreuken) geeft op een mooie wijze uitdrukking aan dit perspectief.
When the world was born, I came into being.
Before the centuries were made, I issued from the hand of God.
God instilled me into the initial multiple as a force of condensation and concentration.
In me is seen that side of beings by which they are joined as one,
in me the fragrance that makes them hasten together and leads them,
freely and passionately, along their road to unity.
Through me, all things have their movement and are made to work as one.
I am the beauty running through the world, to make it associate in ordered groups;
the ideal held up before the world to make it ascend.
I am the Eternal Feminine.
I was the bond that held together the foundations of the universe.
I extend my being into the soul of the world.
I am the magnetic force of the universal presence and the ceaseless ripple of its smile.
I open the door to the whole heart of creation: I, the Gateway of the Earth, the Initiation.
In me, the soul is at work to sublimate the body – Grace to divinize the soul.
Those who wish to continue to possess me, must change as I change.
It is God who awaits you in me.
If God then was able to emerge from himself,
he had first to lay a pathway of desire before his feet,
he had to spread before him a sweet savor of beauty.
It was then that he caused me to rise up,
a luminous mist hanging over the abyss between the earth and himself
that, in me, he might dwell among you.
Lying between God and the earth, as a zone of mutual attraction,
I draw them both together in a passionate union.
. . . I am the Eternal Feminine.
Teilhards ‘Eternal Feminine’ belichaamt de spirituele kracht van materie als het vrouwelijke aspect van Gods natuur, ingebed in de hele schepping. Zij personifieert de kosmische verenigende en vergeestelijkende functie die in de schepping aan het werk is. Ze speelt in de schepping en verheugt zich in elk facet ervan. Net als Maria stelt zij Christus aan de wereld voor en net als Dantes Beatrice is zij een gids voor onze reis naar God.
Christendom
In Spreuken 8 : 22 en 34 – 35 staat:
De Heer bezat Mij (Wijsheid) aan het begin van Zijn weg,
al vóór Zijn werken, van oudsher.
Hiermee is duidelijk dat haar geboorte (uit de mond van God) eigenlijk de allereerste scheppingsdaad was, het absolute begin voordat de aarde, diepe wateren en zelfs de grond zelf ooit werden geschapen. Wijsheid is dus essentieel in de scheppingsdaad en is verweven in alles dat is geschapen. Omdat de Wijsheid is verweven met het weefsel van de schepping, is ‘het pad van de Wijsheid’ de enige manier om de wil van God te bereiken: het harmonieuze evenwicht in de schepping.
Spreuken 8 : 34 – 35
Welzalig is de mens die naar Mij luistert,
door dag aan dag te waken aan Mijn poorten,
door Mijn deurposten te bewaken.
Want wie Mij vindt, vindt het leven
en verkrijgt de goedgunstigheid van de Heer.
Het is dan ook Wijsheid zelf dat de wil van God is in de mens.
Zoals ook verwoord in 1 Korinthiërs 2 : 7
Waar wij over spreken is Gods verborgen en geheime wijsheid,
een wijsheid waarover God vóór alle tijden besloten heeft
dat wij door haar zouden delen in zijn luister.
In de Hebreeuwse Bijbel staat dat Salomo werd geleid en geholpen bij het bouwen van zijn glorieuze tempel door de inspiratie van de Goddelijke Sophia. De mystieke relatie van Salomo met die Goddelijke Wijsheid wordt uitgedrukt in de volgende woorden:
I loved Sophia and sought her out from my youth.
I sought to take her for my bride.
I became enamored of her beauty.
When I come into my house I find rest with her.
For converse with her has no bitterness,
And to live with her has no pain, but gladness and joy,
And in assiduous communion with her is understanding.
Hier drukt Salomo zijn liefde en diepe gevoelens voor de Sophia, de Goddelijke wijsheid, uit. Ze werd voor hem een mystieke bruid die hem vergezelde vanaf de andere kant van het bestaan, het spirituele rijk. Het is duidelijk dat Salomo zich verheugde in de glorie van Gods schepping en dat hij zijn hart opende voor Sophia, de wijsheid van de schepping – de personificatie van goddelijke wijsheid.
Ze is een levensboom voor degenen die haar vastgrijpen.
(Spreuken 3:18)
De orthodoxe kerk en de rooms-katholieke kerk daarentegen kent de vrouwelijke personificatie van goddelijke wijsheid als Heilige Wijsheid – Hagía Sophía. Deze kan voor hen verwijzen naar Jezus Christus, het Woord van God of naar de Heilige Geest.
Hagia Sophia basiliek in Istanbul
In de proloog van het Nieuwtestamentische Evangelie van Johannes staan de volgende Sophianische woorden:
In the beginning was Sophia and Sophia was with God, united with the Logos.
All things were made through the Logos and Sophia.
Sophia is wisdom and wisdom is the light of creation.
And the light shines in the heavens and the angels radiate it forth.
Hier wordt het verband gelegd tussen Sophia – Wijsheid- en de Logos – de rede of het verstand.
Deze verbinding van Wijsheid met het concept van de Logos resulteerde in de kwalificatie van “Heilige Wijsheid” (Hagia Sophia) als een aspect van Christus. Dit beeld van verbondenheid tussen Sophia en Logos vertoont weer sterke overeenkomsten met het idee van de goddelijke syzygies het gnosticisme.
Islam
Hoewel de Islam vaak gezien wordt als sterk masculien georiënteerd, bestaat er wel degelijk een keerzijde en wel die van een oogverblindend spiegelbeeld van Sophia. Het is de persoon van Fatima, de dochter van de profeet en moeder van de heilige Imams, die het goddelijke vrouwelijke in de Islam hooghoudt.
De beroemde Islamitische hadith die door Allah is uitgesproken is: “Ik was een verborgen schat en wilde graag bekend worden. Dus ik schiep de schepping zodat ik bekend zou worden’’. Deze biedt een alternatieve manier om de Islam te benaderen. Sophia is ‘de verborgen schat’, het goddelijke vrouwelijke in de Islam. Het aspect van God dat afdaalt naar de onderwereld om op een ander niveau de scheppingservaring te hebben. Hiermee neemt Fatima een rol op zich die haar een evenbeeld van Sophia maakt.
Fatima wordt (naast Maria) vereerd in de esoterische Islam als moeder van de Logos, het Woord. Fatima erft die rol van ‘Spenta Armaiti’, die de moeder is van een geslacht van Imams. Ze wordt beschouwd als de bron van de wijsheid van de Imams omdat zei de ‘lawh mahfuz’ is of wel ‘de verborgen tafel’ – het hemels bewaarde verslag van alles wat er is gebeurd en zal gebeuren.
Een van haar titels is ‘Fatima Fatir’ of ‘Fatima de Schepper’, wat herinnert aan de Sophia vanuit ‘Spreuken’. Ibn Arabi stelt dat de universele natuur (Tavi’at al-kull) de vrouwelijke of moederlijke kant is van de creatieve daad. Zij is de ‘genadige “uitademing” van God’ (Naja ar-rahman).
Boeddhisme
Wijsheid wordt in het boeddhisme ‘leegte’ genoemd, de ongeschapen grond van al het zijn. Deze leegte wordt weergegeven als de zittende vrouwelijke godheid Prajnaparamita. Deze afbeelding symboliseert het principe van ‘de Perfectie van Heilige Wijsheid’, wat de ‘baarmoeder van alle Boeddha’s’ is. Daarom wordt ze in het Boeddhisme (en elders) altijd afgebeeld in vrouwelijke vorm.
Aangezien alle volmaaktheden die tot Boeddhaschap leiden met wijsheid beoefend moeten worden, geldt de leegte van de baarmoeder als de plaats waar dergelijke beoefening wordt opgevat. Het is geen stil, zelfgenoegzaam of leeg beeld van wijsheid, maar een beeld dat de actieve middelen presenteert, om alles weg te snijden dat duidelijkheid en verlicht weten verduistert. De kracht om het universum te transformeren ligt volgens het Boeddhisme bij Wijsheid.
Hindoeïsme
Al in de Rigveda komt Swaraswati voor die daarin wordt uitgeroepen tot de bezitster van de kennis die zuivert. In latere tijden groeit zij uit tot een spiritueel concept van een godin die wijsheid, kennis, kunst, muziek, melodie, muze, taal, retoriek, welsprekendheid, creatief werk en alles waarvan de stroom de essentie en het zelf van een persoon zuivert, belichaamt.
In de Upanishads en Dharma Sastras wordt Saraswati aangeroepen om de lezer eraan te herinneren te mediteren over deugd en deugdzame beloningen, alsmede de betekenis en de essentie van iemands acties.
Saraswati (Muurtegel in Kerala)
In de Mahabharata wordt Saraswati de moeder van de Veda’s (eeuwige wijsheid) genoemd en later als de hemelse creatieve symfonie die verscheen toen Brahma het universum schiep.
De godin Saraswati wordt vaak afgebeeld als een mooie vrouw gekleed in puur wit, gezeten op een witte lotus, die symbool staat voor licht, kennis en waarheid. Ze belichaamt niet alleen kennis maar ook de ervaring van de hoogste werkelijkheid. Haar iconografie is typisch in witte thema’s, van jurk tot bloemen tot zwaan. De kleur die Sattwa Guna – zuiverheid – of wel ware kennis, inzicht en wijsheid symboliseert.
In een van de vele interpretaties van de naam Saraswati wordt ‘Sara’ vertaald als ‘Essentie’ en ‘Sva’ naar ‘Zelf’. Daarmee zou de naam Saraswati vertalen naar ‘Zij die helpt de essentie van het zelf te realiseren. Het evenbeeld van Fatima en Sophia.
Andere tradities
De Egyptische persona van Sophia is Isis. Isis werd beschouwd als degene die zorgde voor de vorm en de materie van de schepping. Bij de schepping daalde de ziel af in het stof van de wereld waar veel te leren is. Alchemie is het proces dat deze ‘val’ moet omkeren, de terugreis van de ziel naar de staat van kennis waar Sophia wordt ontmoet. Als een goddelijke baarmoeder wordt Isis dan ook de koningin van het alchemistische proces genoemd.
In de oude Keltische cultuur heette zij Brighid, gesymboliseerd door het eeuwige vuur. Vandaar dat de titel ‘Vuurwachter’, een rol die meestal door vrouwen werd vervuld, en in bepaalde Noordelijke gebieden nog steeds een eretitel is.
Onder de Hopi heet ze Kokyang Wuhti, meestal afgebeeld als een oudere vrouw van grote wijsheid die de bewaker van de aarde is.
Het gehele spectrum
Als je het wilt zien lijkt Sophia in bijna elke traditie en samenleving voor te komen. Ze onderscheidt zich in het algemeen door bepaalde vergelijkbare unieke kwaliteiten en symbolische voorstellingen. Zij is de vormster van hemel en aarde en betrokken bij het voortbestaan en de ontwikkeling van de hele schepping. Ze is het spirituele principe van het leven in de schepping en wordt daarom ook wel ‘Moeder’ genoemd – de moeder van mensheid en de gids die de evolutie ontvouwt. Zij is de transformerende kracht in het leven. Want zonder de voorzienigheid van ‘goddelijke wijsheid’ blijven de dingen zoals ze zijn en blijven ze van elkaar gescheiden. Het is de goddelijke wijsheid die verbindt en verlevendigt.
Christ-Sophia van Robert Lentz
Sophia speelt haar spel serieus en verricht haar werk speels, terwijl wij stervelingen serieus werken en speels spelen. Ze is een beschermende godin en een verborgen godin. Sophia is stil en gesluierd, in tegenstelling tot haar partner, de Logos, die openlijk spreekt. Maar de stilte van Wijsheid gaat vooraf aan het spreken van de Logos. Zij is in dit opzicht in de eerste plaats de bewaker van aardse en hemelse wijsheid en de bewaker van haar wetten.
Sophia is te onderscheiden van vele populaire vormen van het ‘goddelijk vrouwelijke’ door onder meer het feit dat ze een ‘zwarte godin’ is. Als archetype wordt ze veelal afgebeeld als een heks, een bejaarde weduwe of een beroofde vrouw, die (net als Kali) schrik en angst kan aanjagen. Dit is echter haar manier om haar werkelijke glorie (net als Isis) te versluieren. Aan de andere kant van het archetype is Sophia de glorieuze, mooie, tijdloze, eeuwige, bemiddelende transcendente spiritualiteit. Op deze manier manifesteert de Godin van Wijsheid haar kracht, door schijnbaar tegengestelde verschijningen.
Sophia is de wijsheid die het weefsel van ons bestaan is. Wijsheid kan worden gedefinieerd als het vermogen om te onderscheiden wat waar, juist en blijvend is. Maar Sophia is niet alleen een abstracte kwaliteit of intellectueel concept. In hogere zin is Zij een levend wezen met wie iedereen een relatie kan aangaan. Het is een levend wezen dat de Goddelijke Moeder van de mensheid is, die voor iedereen van ons zorgt en die zich grote zorgen maken over wat er in de wereld gebeurt. Ze heeft daartoe mannen en vrouwen door de eeuwen heen en in alle culturen geïnspireerd.
Sophia is de kern van elke ware religie en leidt degenen die willen weten en handelen in het licht van wat waar, juist en duurzaam is. Het is Sophia die we zoeken als we ernaar streven om schoonheid, liefde, wijsheid, gerechtigheid en vrede in onze dierbare wereld te brengen.
In het Westen is het vrouwelijke aspect van God, dat intrinsiek is aan de schepping en waarvan alle dingen doordrongen zijn, nagenoeg vergeten. In de Aziatische religies en filosofieën bestaat echter een duidelijke erkenning van het vrouwelijke aspect van God, de goddelijke Shakti die het universum doordringt.
‘Sophia is de goddelijke creativiteit aan het werk in het hart van de materie.’
Sophia kan ons helpen ons los te maken van de waanideeën van de dualiteit. Zij kan ons helpen te erkennen dat ons begrip van onszelf als afgescheiden van anderen en van de aarde een waanidee is. Het jezelf openstellen voor de Wijsheid is mogelijk door gebed, meditatie en door simpelweg steeds meer aandacht te schenken aan de wereld om ons heen. Door je open te stellen voor Sophia kan je haar licht van inspiratie, de warmte van haar wezen en haar begeleiding ontvangen.
Net als Sophia’s eigen verhaal, is onze persoonlijke leven geen vanzelfsprekendheid. Het stroomt en verandert, kent hoop en wanhoop, tegenslag en geluk. Sophia’s verhaal weerspiegelt dat van ons allemaal. Het hervinden van onze spirituele essentie is onze taak, niet via de bemiddeling van een ander, maar door onze eigen spirituele, intensieve zoektocht. Als we deze reis aangaan, zoekt Sophia actief de ziel als haar geliefde:
Quick to anticipate those who desire her, she makes herself known to them.
Watch for her early and you will have no trouble, you will find her sitting at your gate.
She herself walks about looking for those who are worthy of her and graciously shows herself to them as they go, in every thought of theirs coming to meet them.
We kunnen goddelijke eenheid niet ervaren in een staat van dualiteit. Sophia zal ons laten zien hoe we ons lichaam en ziel, ons hart en geest, de wereld binnen en buiten kunnen verbinden, zodat we vanuit de dualiteit ‘de brug van Sophia’ overgaan in de liefde van alles wat is. Zoals de Russische theoloog Paul Evdoktmov zegt: “De Wijsheid van God bestaat al voor de vorming van de mensheid en iedereen draagt ‘een leidend beeld’ in zich, onze eigen Sophia of Wijsheid.
We zijn dus Gods levende project. Dus open je hart, loop naar binnen en vind Sophia!
De bedoeling van het leven
is ‘de brug van Sophia’ over te gaan.
SOPHIA
The Goddess of Knowledge
You know it … every now and then someone steps into your life, who you didn’t know until then and they introduce themselves neatly: “I’m Sofia.” …. and then … “Hi, I’m Corné.”. And sooner or later after such a meeting there will come a moment when you ask further questions: What is your name anyway? And then sometimes, before you know it, you end up in a personal and often special conversation about ‘who you are’. In this case it was about the meaning of her name: Sofia. Although I was familiar with the fact that this was derived from the Ancient Greek Sophia, which means so much as ‘wisdom’ and that this concept has a central place in many ancient traditions, I could not explain it much further. However, the conversation strongly inspired me to take a closer look at this and see what different traditions have to say about this.
Plato
It was Plato who mainly gave meaning to ‘Sophia’ in the west. On the one hand, as the first to call himself a “philosopher,” derived from “philosophia” – “love of wisdom.” On the other hand, the same Plato in Protagoras named Sophia (wisdom) as one of the four essential “values of mind and character” for living a virtuous life: the ability to discern the right course of action to be taken at the right time in a given situation. followed.
Gnostics
In Gnosticism Sophia is a female figure, analogous to the human soul, but at the same time also an indication for the feminine aspects of God. Gnostics use the concept of ‘syzygy’: the idea that a quality never exists by itself, but is always accompanied by its other half who acts as helper. Sophia was seen in that perspective as the syzygy of Jesus – the female twin side of Christ. In addition, she was seen as the Holy Spirit of the Trinity.
Sophia, according to them, was one of the emanations (Aeon) of the Supreme Being, the Absolute. Among these emanations are Jesus, who dwells close to the Father. The lowest emanation was Sophia (Wisdom), whose fall resulted in the creation of the material world, whereby she was able to cause “the divine spark” to indwell all men.
For the Gnostics, therefore, the Sophia is above all the spark of light which comes from above and which enters the lower material world and there becomes the source of all development, of both the higher and the lower life.
The poem below by Teilhard de Chardin (inspired by the Bible book of Proverbs) expresses this perspective in a beautiful way.
When the world was born, I came into being.
Before the centuries were made, I issued from the hand of God.
God instilled me into the initial multiple as a force of condensation and concentration.
In me is seen that side of beings by which they are joined as one,
in me the fragrance that makes them hasten together and leads them,
freely and passionately, along their road to unity.
Through me, all things have their movement and are made to work as one.
I am the beauty running through the world, to make it associate in ordered groups;
the ideal held up before the world to make it ascend.
I am the Eternal Feminine.
I was the bond that held together the foundations of the universe.
I extend my being into the soul of the world.
I am the magnetic force of the universal presence and the ceaseless ripple of its smile.
I open the door to the whole heart of creation: I, the Gateway of the Earth, the Initiation.
In me, the soul is at work to sublimate the body – Grace to divinize the soul.
Those who wish to continue to possess me, must change as I change.
It is God who awaits you in me.
If God then was able to emerge from himself,
he had first to lay a pathway of desire before his feet,
he had to spread before him a sweet savor of beauty.
It was then that he caused me to rise up,
a luminous mist hanging over the abyss between the earth and himself
that, in me, he might dwell among you.
Lying between God and the earth, as a zone of mutual attraction,
I draw them both together in a passionate union.
. . . I am the Eternal Feminine.
Teilhard’s ‘Eternal Feminine’ embodies the spiritual power of matter as the feminine aspect of God’s nature, embedded in all creation. She personifies the cosmic unifying and spiritualizing function at work in creation. She plays in creation and delights in every facet of it. Like Mary, she presents Christ to the world and like Dante’s Beatrice is a guide to our journey to God.
Christianity
In Proverbs 8 : 22 and 34 – 35 it says: The Lord possessed Me (Wisdom) at the beginning of His way, before His works, from of old.
This makes it clear that her birth (from the mouth of God) was actually the very first act of creation, the absolute beginning before the earth, deep waters and even the ground itself were ever created. Wisdom is thus essential in the act of creation and is woven into everything that is created. Because Wisdom is woven into the fabric of creation, ‘the path’ is of Wisdom” is the only way to achieve the will of God: the harmonious balance in the creation.
Proverbs 8 : 34 – 35
Blessed is the man who hears Me, by watching day by day at My gates, by guarding My doorposts.
For whoever finds me finds life and obtain the favor of the Lord. It is therefore Wisdom itself that the will of God is in man.
As also stated in 1 Corinthians 2: 7
What we speak of is God’s hidden and secret wisdom, a wisdom that God has decreed before all times that through her we would share in his splendor.
In the Hebrew Bible it says that Solomon was guided and helped to build his glorious temple by the inspiration of the Divine Sophia. Solomon’s mystical relationship with that Divine Wisdom is expressed in the following words:
I loved Sophia and sought her out from my youth.
I sought to take her for my bride.
I became enamoured of her beauty.
When I come into my house I find rest with her.
For converse with her has no bitterness,
And to live with her has no pain, but gladness and joy,
And in assiduous communion with her is understanding.
Here Solomon expresses his love and deep feelings for Sophia, the Divine Wisdom. They became for him a mystical bride accompanying him from the other side of existence, it spiritual realm. It is clear that Solomon rejoiced in the glory of God’s creation and that he opened his heart to Sophia, the wisdom of creation – the personification of divine wisdom.
She is a tree of life to those who grasp her. Proverbs 3:18) The Orthodox Church and the Roman Catholic Church, on the other hand, have the female personification of Divine Wisdom as Sacred Wisdom – Hagía Sophia. For them this can refer to Jesus Christ, the Word of God or after the Holy Spirit.
The prologue to the New Testament Gospel of John contains the following: Sophian words: In the beginning was Sophia and Sophia was with God, united with the Logos. All things were made through the Logos and Sophia. Sophia is wisdom and wisdom is the light of creation. And the light shines in the heavens and the angels radiate it forth.
Here the connection is made between Sophia – Wisdom – and the Logos – reason or understanding. This connection of Wisdom with the concept of the Logos resulted in the qualification of "Holy Wisdom" (Hagia Sophia) as an aspect of Christ. This image of connection between Sophia and Logos again bears strong resemblance to the idea of the divine synergies Gnosticism.
Islam
Although Islam is often seen as strongly masculine oriented, there is reverse side, that of a dazzling mirror image of Sophia. It is the person of Fatima, the daughter of the Prophet and mother of the Holy Imams, who is the divine feminine upholds in Islam. The famous Islamic hadith pronounced by Allah is: ‘I was a hidden treasure and wanted to be known. So I created creation that I might be known.” This one offers an alternative way of approaching Islam. Sophia is ‘the hidden treasure’, the divine female in Islam. The aspect of God that descends to the underworld to take on another level to have the experience of creation. With this Fatima takes on a role that gives her a image of Sophia. Fatima is venerated (alongside Mary) in esoteric Islam as the mother of the Logos, the Word. Fatima inherits that role from ‘Spenta Armaiti’, who is the mother of a lineage of Imams. She is going to be considered to be the source of the wisdom of the Imams because said is the ‘lawh mahfuz’ or ‘the hidden table’ – the heavenly preserved record of all that has happened and will happen. One of her titles is ‘Fatima Fatir’ or ‘Fatima the Creator’, which recalls the Sophia from “Proverbs.” Ibn Arabi states that the universal nature (Tavi’at al-kull) is the feminine or maternal side of the creative act. She is the gracious exaltation of God (Naja ar-rahman).
Buddhism
Wisdom becomes ’emptiness’ in Buddhism called the uncreated ground of all being. This emptiness is represented as the seated female deity Prajnaparamita. This picture symbolizes the principle of ‘the Perfection of Sacred Wisdom’, which is the ‘womb of all’ Buddhas’. Therefore, in Buddhism (and elsewhere) she is always depicted in female form. Since all perfections leading to Buddhahood must be practiced with wisdom become, the emptiness of the womb counts as the place where such practice is understood. It is not a quiet, complacent or empty image of wisdom, but an image that the presents active means, to cut away all that clarity and enlightened knowledge darkens. The power to transform the universe, according to Buddhism, lies with Wisdom.
Hinduism
Saraswati is already mentioned in the Rigveda, who is proclaimed the possessor of knowledge that purifies. In later times she grows into a spiritual concept of a goddess who is wisdom, knowledge, art, music, melody, muse, language, rhetoric, eloquence, creative work and all whose flow purifies, embodies the essence and self of a person. In the Upanishads and Dharma Sastras Saraswati is invoked to remind the reader remember to meditate on virtue and virtuous rewards, as well as the meaning and the essence of one’s actions.
In the Mahabharata Saraswati is called the Mother of the Vedas (Eternal Wisdom) and later as the celestial creative symphony that appeared when Brahma created the universe. The goddess Saraswati is often depicted as a beautiful woman dressed in pure white, seated on a white lotus, which symbolizes light, knowledge and truth. She embodies not only knowledge but also the experience of the highest reality. Her iconography is typically in white themes, from dress to flowers to swan. The color that Sattwa Guna – purity – or true knowledge, insight and wisdom symbolizes. In one of the many interpretations of the name Saraswati, ‘Sara’ is translated as ‘Essence’ and ‘Sva’ to ‘Self’. Thus the name Saraswati would translate to ‘She who helps the essence of the to realize yourself.
Other traditions
Sophia’s Egyptian persona is Isis. Isis was considered the one who provided the form and matter of creation. At creation descended the soul in the dust of the world where there is much to learn. Alchemy is the process that this ‘fall’ must reverse, the soul’s journey back to the state of knowledge where Sophia is met. Isis becomes like a divine womb called the queen of the alchemical process. In ancient Celtic culture she was called Brighid, symbolized by the eternal fire. That is why the title ‘Firekeeper’, a role usually played by women was fulfilled, and in certain Northern areas still a honorific is. Among the Hopi she is called Kokyang Wuhti, usually depicted as an elder woman of great wisdom who is the guardian of the earth.
The entire spectrum
If you want to see it, Sophia seems to be in almost every tradition and society. She distinguishes generally characterized by certain similar unique qualities and symbolic performances. She is the creator of heaven and earth and involved in the survival and the development of all creation. She is the spiritual principle of life in creation and is therefore also called Mother; called – the mother of mankind and the guide that leads evolution unfolds. She is the transforming force in life. For without the providence of “divine wisdom” things remain as they are and remain separate from each other. It is the divine wisdom that connects and enlivens.
Sophia plays her game seriously and does her job playfully, while we mortals are serious work and play. She is a protective goddess and a hidden goddess. Sophia is quiet and veiled, unlike her partner, the Logos, who speaks openly. But the silence of Wisdom precedes the speaking of the Logos. In this regard, she is first and foremost the guardian of earthly and heavenly wisdom and the guardian of her laws.
Sophia is distinguishable from many popular forms of the ‘divine feminine’ by under more the fact that she is a ‘black goddess’. As an archetype she is often depicted as a witch, an elderly widow or a bereaved woman, who (like Kali) can frighten and frighten. This is however, her way of veiling her true glory (just like Isis). On the other side of the archetype is Sophia the glorious, beautiful, timeless, eternal, mediating transcendent spirituality. In this way the Goddess of Wisdom manifests her power, through apparent opposite appearances.
Sophia is the wisdom that is the fabric of our existence. Wisdom can be defined as the ability to discern what is true, right, and permanent. But Sophia is not just a abstract quality or intellectual concept. In a higher sense, She is a living being with whom everyone can enter into a relationship. It is a living being who is the Divine Mother of mankind, who takes care of all of us and who are deeply concerned about what is happening in the world. To this end, she has inspired men and women throughout the ages and in all cultures.
Sophia is the core of every true religion, guiding those who want to know and act in the light of what is true, right and sustainable. It is Sophia we seek as we strive to to bring beauty, love, wisdom, justice and peace into our precious world. In the West, the feminine aspect of God, which is intrinsic to creation and whose all things are permeated, almost forgotten. In Asian religions and philosophies however, a clear recognition of the feminine aspect of God, the divine Shakti who pervades the universe.
“Sophia is the divine creativity at work at the heart of matter.”
Sophia can help us break free from the delusions of duality. She can help us to recognize that our understanding of ourselves as separate from others and from the earth is a delusion is. Opening yourself to the Wisdom is possible through prayer, meditation and simply pay more and more attention to the world around us. By opening up to Sophia can give you her light of inspiration, the warmth of her being and her guidance. Like Sophia’s own story, our personal life is not something to be taken for granted. It flows and changes, knows hope and despair, misfortune and happiness. Sophia’s story reflects that of all of us. Rediscovering our spiritual essence is our job, not through the mediation of another, but through our own spiritual, intense search. As we embark on this journey, seek Sophia active the soul as her divine consort:
Quick to anticipate those who desire her, she makes herself known to them. Watch for her early and you will have no trouble, you will find her sitting at your gate. she hers elf walks about looking for those who are worthy of her and graciously shows herself to them as they go, in every thought of theirs coming to meet them.
We cannot experience divine oneness in a state of duality. Sophia will show us how to connect our body and soul, our heart and mind, the world inside and out, so that we pass from the duality ‘the bridge of Sophia’ into the love of all that is. Like the Russian theologian Paul Evdoktmov says: “The Wisdom of God has existed before the formation of humanity and everyone carries within them ‘a guiding image’, our own Sophia or Wisdom. So we are God’s living project. So open your heart, walk in and find Sophia!
The meaning of life is to cross ‘Sophia’s bridge’.
About the Author
Corné van Nijhuis
Mr Corne van Nijhuis is a scholar, deeply involved in the scientific study of philosophy and spirituality. Having been successful in his field, Mr Corne van Nijhuis has dedicated his time to the study and practice of Vedanta. Readiness to help always, a seeking mind, are some of his outstanding qualities. He has been a regular contributor to this magazine.