What exactly is the Ego?
Corné van Nijhuis
The usual way how people experience life is from the perspective of his sense of self with the accompanying self-image, or in other words: from his ego. But what exactly is that ego? And where does it come from?
If you imagine the ego in a spatial sense as a balloon, you can distinguish two components in it: on the one hand, the invisible enclosed space, or the contents of the balloon. On the other hand, the visible outside of the balloon. And a balloon isn’t a balloon if it isn’t made up of both things.
From this metaphor of the ego we can then see the contents of the balloon as what I call the sense of self, the ‘I’ as an autonomous being that in itself is neither visible nor tangible to others. If you say “I will do that” or “I want this”, it is from the essence of your personality or from your identity. The identity that only you experience to be yourself.
The other component of the personality is the self-image, which is linked to the identity and with which it presents itself to the outside world. In other words, it is the individuality in which the identity conceals itself and with which it presents itself to the outside world.
The personality thus includes an identity and an individuality. Together they form the ego.
But where does that ego come from? Does this arise “out of nowhere” when we are born or is it different? For me it is indeed a bit more complex than it arises at birth. And to explain that, the dichotomy of identity and individuality is illuminating.
In my view of man we are not our body, nor our mind. In my view of man we are the drops of the ocean of consciousness. Our essence is our consciousness which is apparently isolated from the consciousness of all other beings. This seeming isolation is the result of the limitations of our minds that can function only by the grace of duality. Our thinking requires concepts and concepts require form (separation) and form requires duality. So as long as we don’t think yet (as with a newborn) there is no duality either. The newborn baby will therefore not experience separation from itself. It will (at the latest) experience its identity from birth, the sense of “being”, but not yet a sense of individuality or personality. The individuality or separateness only takes shape when it is confirmed by, for example, the mother/father. And this separateness, and with it the individuality, is gradually reinforced by its constant affirmations.
From the foregoing image of man I therefore see the ego as the combination of the ‘apparent’ identity and the built up individuality. Both are therefore only an illusion or fantasy. Both are the result of the duality that our minds create. In essence there is only one essence and that is the universal cosmic consciousness hidden behind the apparent identity.
Our challenge in life is to deeply realize this reality in order to pierce the ego’s balloon ourselves and elevate us to the universal consciousness. Only then can we be truly free.
I hope to have inspired you with the above thought and that you find the freedom of mind to let it go.
Wat is nu eigenlijk het ego?
Corné van Nijhuis
Vanuit deze metafoor van het ego kunnen we de inhoud van de ballon dan zien als dat wat ik het zelfgevoel noem, het ‘ik’ als autonoom wezen dat an sich voor anderen niet zichtbaar noch voelbaar is. Als je zegt: “Ik zal dat doen” of “Ik wil dit”, dan is dat vanuit het wezen van je persoonlijkheid of wel vanuit je identiteit. De identiteit die alleen jijzelf ervaart te zijn.
De andere component van de persoonlijkheid is het zelfbeeld, dat verbonden is aan de identiteit en waarmee deze zich naar buiten toe presenteert. Anders gezegd is het de individualiteit waarin de identiteit zich verhult en waarmee deze zich naar buiten toe presenteert.
De persoonlijkheid omvat dus een identiteit en een individualiteit. Samen vormen zij het ego.
Maar waar komt dat ego nu vandaan? Ontstaat dit “uit het niets” als we geboren worden of zit het toch anders? Voor mij ligt het inderdaad iets complexer dan dat het bij geboorte ontstaat. En om dat uit te leggen is de tweedeling van identiteit en individualiteit verhelderend.
In mijn mensbeeld zijn wij niet ons lichaam, noch onze denkgeest. In mijn mensbeeld zijn wij de druppels van de oceaan van bewustzijn. Onze essentie is ons bewustzijn dat schijnbaar afgezonderd bestaat van het bewustzijn van alle andere wezens. Deze schijnbare afzondering is het gevolg van de beperkingen van onze denkgeest die slechts kan functioneren bij gratie van dualiteit. Ons denken vereist namelijk concepten en concepten vereisen vorm (afgescheidenheid) en vorm vereist dualiteit. Dus zolang wij nog niet denken (zoals bij een pasgeborene) is er ook geen dualiteit. De pasgeboren baby zal dan ook van zichzelf geen afgescheidenheid ervaren. Het zal (uiterlijk) vanaf zijn geboorte zijn identiteit ervaren, het gevoel “te zijn”, maar nog geen gevoel van individualiteit of persoonlijkheid. De individualiteit of wel afgescheidenheid krijgt namelijk pas vorm als deze wordt bevestigd door bijvoorbeeld de moeder/vader. En deze afgescheidenheid en daarmee de individualiteit wordt langzaamaan steeds meer versterkt door de voortdurend aanhoudende bevestigingen daarvan.
Vanuit het voorgaande mensbeeld zie ik dus het ego als de combinatie van de schijnbare identiteit en de opgebouwde individualiteit. Beide zijn dus slechts een illusie of wel gedachtespinsel. Beide zijn het gevolg van de dualiteit die onze denkgeest tot stand brengt. In wezen bestaat er namelijk slechts één essentie en dat is het achter de schijnbare identiteit schuil gaande universele kosmische bewustzijn.
Onze uitdaging in het leven is om deze realiteit ten diepste te beseffen om daarmee zelf de ballon van het ego door te prikken en ons te verheffen tot het universele bewustzijn. Alleen dan kunnen we werkelijk vrij zijn.
Ik hoop je te hebben kunnen inspireren met bovenstaande gedachte en dat je de vrijheid van denkgeest vind om deze los te laten.
Good vibes!
Corné van Nijhuis
About the Author
Corné van Nijhuis
Mr Corne van Nijhuis is a scholar, deeply involved in the scientific study of philosophy and spirituality. Having been successful in his field, Mr Corne van Nijhuis has dedicated his time to the study and practice of Vedanta. Readiness to help always, a seeking mind, are some of his outstanding qualities. He has been a regular contributor to this magazine.