Views of Reality

Sometimes you get into a conversation with someone and gradually you notice that he or she thinks in a completely different way about certain essential things in life. This can be the environment, euthanasia, the existence of God, military action, animal rights, etc. There is, of course, nothing wrong with that at all. But if you then ask some questions, to get a better feel for the underlying principles that he/she uses, it often turns out that there is only very limited depth behind such opinions. It often turns out to be a fragmentary whole of various independent ideas and beliefs, where coherence and consistency is sometimes very difficult to find. Often not even because it really isn’t there, but because things have not been linked. Many of us simply lack a conscious overlying total perspective. I call such a perspective or paradigm the image of reality. As the word itself indicates, it is about an integral picture of reality and not so much the physical perspective of the earth and the universe, but more the philosophical picture. So not just the planetary system, but the entire physical and metaphysical reality. An all-encompassing perspective of everything that exists, physical and non-physical, and what matters to us humans. So your view of reality is your most fundamental vision of the universe in which you live. The special thing about an image of reality is that it is a total reflection of the answers to all the ‘big questions’ about existence that you have.

Such an image, whether inarticulate or implicit, is just as fundamental to what you think, as the atmosphere is to breathe. Most of the time you unconsciously take something like the atmosphere as a given, you look through it rather than at it, even though you know it’s always there. It is essential in itself, but it is only present in the background. That also applies to your image of reality. Your perception of reality shapes and informs your experiences of the world around you. It is the lens through which you perceive, experience and interpret. It therefore determines to a large extent your idea of ​​and beliefs about all kinds of things. As such, it forms a central and very defining role in our lives. It shapes what we believe and what we are willing to believe, how we interpret our experiences, how we behave based on them, and how we relate to others.

As mentioned, your image of reality is generally not lacking, but it is often not articulated or made explicit or not at all. Implicitly or unconsciously, we all use our own perspective. We often just don’t realize that we actually have it. One way to make this view of reality more explicit is to think about several fundamental and existential questions and try to formulate your answer to them. The whole of such answers form the building blocks of your image of reality. Essential questions regarding your image of reality are:

Is there an objective truth?
Is there objective good and evil?
Does man have free will?
Does God exist?
Is God a Personal Being?
Is the Universe God?
Does heaven and hell exist?
Is there more than one valid religion?
What is time and space?
Is there ultimately only matter?
Is everything ultimately metaphysical?
Is everything one in the end?

Depending on your answers to such questions, a set of starting points remains that can be contained in a composite image. Such images can roughly be divided into 3 different types of reality images:

Theistic view of reality

There is (at least) one Divine being, with which there is a norm of good (which is in accord with God), but at the same time the dilemma of the existence of evil arises;

Quasi-Theistic view of reality

There is such a thing as a Deity, but it is not a personal being. It is a ‘force’ or ‘ordering principle’ in the universe, or the whole of reality with or without the universe as a part of it. One of the dilemmas, however, is the almost undeniable existence of design principles (ordering) in the universe. Is there intelligence without a personal being?

 

Non-theistic/Atheistic view of reality

There is no God, the universe has no function, and there is no objective good or evil. The Universe is only.

Given this threefold division, various concrete interpretations are possible, such as Theistic: Deism, Christianity, Islam, Judaism, Hinduism, Panentheism, Panteism, Mysticism

Quasi-Theistic: Materialism, Monism, Idealism

Non-Theistic: Atheistic Dualism, Atheistic Idealism.

Okay, and then we have insight into the possibly different images of reality, but what good is it? As mentioned above, your view of reality shapes what we believe and what we are willing to believe, how we interpret our experiences, how we behave based on that and how we relate to others. In the past, this image was formed to a large extent from the religion associated with it, because it is by definition based on an explicit image of reality. In a world where religion is less and less leading for people, determining your own image of reality is therefore becoming increasingly important. So clarity about your often implicit image of reality is a first step towards understanding and deepening. First, you could spend time reflecting on aspirations and challenges you have based on your view of reality. How substantial are these ambitions and challenges really? Second, you could judge whether you also live in accordance with your image of reality. Does it make sense to live the way you live now? Thirdly, you can look at which alternative images of reality exist, in order to sharpen your own image, but also to be able to show understanding for the way in which others view existence.

But does it really matter which image of reality you have? In my experience yes. Your perception of reality is what you believe and what you believe in influences your behavior. And with that it largely determines how you relate to the world and how you feel in this world. The challenge we all have is to determine the image of reality that counts as truth for you: what the world is and who you really are. Following an incomplete or incorrect picture of reality is then like wearing the wrong glasses: you do not see reality as you should. Something no sane person would want in my opinion.

With this reflection I hope to have inspired you to reflect on your image of reality, so that it enriches you on your life path.

---

Wat is jouw werkelijkheidsbeeld?

 

Soms raak je in gesprek met iemand en gaandeweg merk je dat hij of zij toch op een heel andere manier denkt over bepaalde wezenlijke zaken in het leven. Dat kan zijn milieu, euthanasie, het bestaan van God, militair optreden, dierenrechten, etcetera. Op zich is daar natuurlijk in het geheel niets mis mee. Maar als je vervolgens wat doorvraagt, om meer gevoel te krijgen bij de achterliggende principes die hij/zij daar bij hanteert, blijkt er vaak maar zeer beperkte diepgang achter dergelijke meningen aanwezig te zijn. Het blijkt dan toch vaak een fragmentarisch geheel van diverse op zichzelf staande ideeën en overtuigingen, waar samenhang en consistentie soms heel moeilijk te vinden is. Vaak niet eens omdat die er echt niet is, maar omdat zaken niet met elkaar in verbinding zijn gebracht. Een bewust bovenliggend totaalperspectief ontbreekt gewoon bij velen onder ons. Een dergelijk perspectief of paradigma noem ik het werkelijkheidsbeeld. Zoals het woord zelf al duidt, het gaat om een integraal beeld van de werkelijkheid en dan niet zozeer het fysieke perspectief van de aarde en het universum, maar meer het filosofische beeld. Dus niet het planetenstelsel alleen, maar de gehele fysische én metafysische werkelijkheid. Een allesomvattend perspectief van alles wat bestaat, fysiek en niet-fysiek, en wat er voor ons mens toe doet. Je werkelijkheidsbeeld is dus je meest fundamentele visie op het universum waarin je leeft. Het bijzondere van een werkelijkheidsbeeld is vervolgens dat het een totaalreflectie is van de antwoorden op alle ‘grote vragen’ omtrent het bestaan die je hebt. 

Een dergelijk beeld, al dan niet ongearticuleerd of impliciet, is namelijk net zo fundamenteel voor wat je denkt, als de atmosfeer is om te ademen. Meest van de tijd neem je zoiets als de atmosfeer onbewust als een gegeven, je kijkt er doorheen in plaats van er naar, ondanks dat je weet dat het er altijd is. Het is op zich essentieel, maar het is slechts op de achtergrond aanwezig. Dat geldt ook voor je werkelijkheidsbeeld. Je werkelijkheidsbeeld vormt en informeert je ervaringen van de wereld om je heen. Het is de lens waardoor je waarneemt, ervaart en interpreteert. Daarmee bepaalt het in belangrijke mate je idee van en overtuigingen inzake allerlei zaken. Het vorm als zodanig een centrale en zeer bepalende rol in ons leven. Het geeft vorm aan wat we geloven en wat we bereid zijn te geloven, hoe we onze ervaringen interpreteren, hoe we ons op basis daarvan gedragen en hoe we ons verhouden tot anderen. 

Zoals gezegd, je werkelijkheidsbeeld ontbreekt in het algemeen niet, maar het is vaak niet of beperkt gearticuleerd of geëxpliciteerd. Impliciet of onbewust hanteren we allen ons eigen perspectief. We realiseren het alleen vaak niet dat we het eigenlijk wel hebben. Een manier om dit werkelijkheidsbeeld meer expliciet te krijgen, is om eens na te denken over verschillende fundamentele en existentiële vragen en te proberen daar jouw antwoord op te formuleren. Het geheel van dergelijke antwoorden vormen de bouwstenen van jouw werkelijkheidsbeeld. Wezenlijke vragen mbt jouw werkelijkheidsbeeld zijn:

• Bestaat er een objectieve waarheid?
• Bestaat er objectief goed en kwaad?
• Heeft de mens een vrije wil?
• Bestaat God?
• Is God een persoonlijk wezen?
• Is het universum God?
• Bestaat de hemel en de hel?
• Bestaat er meer dan één valide religie?
• Wat is tijd en ruimte?
• Bestaat er uiteindelijk alleen materie?
• Is alles uiteindelijk metafysisch?
• Is alles uiteindelijk één?

Afhankelijk van jouw antwoorden op dergelijke vragen resteert een geheel aan uitgangspunten dat vervat kan worden in een samengesteld beeld. Dergelijke beelden zijn grofweg in te delen naar 3 verschillende typen werkelijkheidsbeelden:

Theïstisch werkelijkheidsbeeld 

Er bestaat (minstens) één Goddelijk wezen, waarmee een norm van goed (wat in overeenstemming is met God) bestaat, echter tegelijk ontstaat het dilemma van het bestaan van het kwade; 

Quasi-Theïstisch werkelijkheidsbeeld

Er bestaat iets als een Godheid, maar het is geen persoonlijk wezen. Het is een ‘kracht’ of ‘ordenend principe’ in het universum, dan wel het geheel van de werkelijkheid met al dan niet het universum als een deel daar van. Een van de dilemma’s is echter het nagenoeg niet te ontkennen bestaan van ontwerp-principes (ordening) in het universum. Bestaat er intelligentie zonder een persoonlijk wezen?

Non-theïstisch/Atheïstisch werkelijkheidsbeeld

Er bestaat geen God, het universum heeft geen functie en er bestaat geen objectief goed of kwaad. Het Universum is slechts.

Gegeven deze driedeling zijn er verschillende concrete invullingen mogelijk zoals bijvoorbeeld Theïstische: Deïsme, Christendom, Islam, Jodendom, Hindoeïsme, Panentheïsme, Panteïsme, Mysticisme

Quasi-Theïstische: Materialisme, Monisme, Idealisme

Non-Theïstische: Atheïstisch Dualisme, Atheïstisch Idealisme. 

Oké, en dan hebben we inzicht in de mogelijk verschillende werkelijkheidsbeelden, maar wat hebben we er aan? Zoals hiervoor gezegd is geeft je werkelijkheidsbeeld vorm aan wat we geloven en wat we bereid zijn te geloven, hoe we onze ervaringen interpreteren, hoe we ons op basis daarvan gedragen en hoe we ons verhouden tot anderen. In het verleden werd dit beeld in belangrijke mate gevormd vanuit de religie die met aanhing, omdat deze per definitie steunt op een geëxpliciteerd werkelijkheidsbeeld. In een wereld waar religie steeds minder leidend is voor mensen, wordt het zelf bepalen van jouw werkelijkheidsbeeld daarom steeds belangrijker. Dus helderheid over je veelal impliciet gehanteerde werkelijkheidsbeeld is een eerste stap op tot begrip en verdieping te komen. Ten eerste zou je tijd kunnen besteden aan het reflecteren van ambities en uitdagingen die je hebt op basis van je werkelijkheidsbeeld. Hoe wezenlijk zijn deze ambities en uitdagingen eigenlijk? Ten tweede zou je kunnen beoordelen of je ook in overeenstemming leeft met jouw werkelijkheidsbeeld. Maakt het zin te leven op een manier zoals je nu leeft? Ten derde kun je kijken welke alternatieve werkelijkheidsbeelden er bestaan, om zo je eigen beeld aan te scherpen, maar ook om begrip te kunnen tonen voor de wijze waarop anderen naar het bestaan kijken. 

Maar maakt het nu echt uit welk werkelijkheidsbeeld je hebt? In mijn beleving wel. Je werkelijkheidsbeeld is wat je gelooft en waar je in geloofd beïnvloedt je gedrag. En daarmee bepaald het in grote mate hoe je je verhoudt tot de wereld en hoe je je voelt in deze wereld. De uitdaging die we allen hebben is het werkelijkheidsbeeld te bepalen dat voor jou als waarheid geldt: wat de wereld is en wie je werkelijk bent. Het volgen van een onvolledig of onjuist werkelijkheidsbeeld is dan als het dragen van de verkeerde bril: je ziet de werkelijkheid niet zoals je hem zou moeten zien. Iets wat naar mijn mening geen weldenkend mens zou willen. 

Ik hoop je met deze beschouwing geïnspireerd te hebben om te reflecteren op je werkelijkheidsbeeld, zodat het je verrijkt op jouw levenspad.