Idees
Veranderingen
De kalender is veranderd. We begroeten elkaar met vreugde en zeggen dat er iets nieuws is aangekomen. De natuur blijft echter vrijwel hetzelfde. Dezelfde zon komt op en gaat onder waar hij kan, dezelfde rivieren stromen, dezelfde wind waait en er is dezelfde kou en hitte. Maar met de verandering van de kalender kunnen we enkele veranderingen in ons leven waarnemen, waarvoor geen feest hoeft te worden gevierd. Kijk bijvoorbeeld naar de veranderingen in sommige wetten in landen als Nederland. Elk jaar, op 1 januari, zijn er minstens een of twee nieuwe wetten en regels – ten goede, ten slechte. Dan zijn er zakenmensen die prijswijzigingen aankondigen. Dit zijn allemaal de gebruikelijke geschenken van het zogenaamde Nieuwjaar, waarvoor feesten belachelijk zouden zijn.
Wetten veranderen, prijzen veranderen, het weer verandert routinematig, maar de menselijke geest lijkt niet te veranderen. We laten Ishvara [we gebruiken Ishvara in plaats van “God”] nog steeds in de steek. Ishvara had gehoopt dat mensen, net als planten die hun plant-zijn tonen, hun menselijkheid zouden tonen. Maar we kunnen nog steeds niet bewijzen dat we boven dieren staan en mensen zijn. Wat speciaal is aan mensen is ons vermogen om te denken, te begrijpen, verstandig te handelen, rationeel te zijn, onze haat en gewelddadige aard te onderdrukken en instincten te beheersen. We falen hierin. We hopen en bidden allemaal dat de menselijke geest ten goede verandert. Maar dat lijkt niet te gebeuren. Kijk maar eens terug naar de afgelopen jaren. We hebben nog niet eens onze tranen weggeveegd over de dood van met het coronavirus geïnfecteerde mensen, maar we hebben oorlogen meegemaakt. En dan nog een, nog een in het verschiet. We behalen diploma’s, we tonen onze kwalificaties en certificaten, maar we zijn dezelfde kleine wezens, beperkt door ons ego en hebzucht.
We leren nooit lessen uit het verleden. We geven nooit onze buitensporige drang naar macht en de daaruit voortvloeiende gevolgen, haat en hebzucht, op en upgraden onszelf ook niet met de tijd. We kunnen de gewelddadige leringen van onze leraren niet van ons afschudden. Dezelfde fouten herhalen, slaan en geslagen worden, opnieuw denken en plannen om de hele wereld te overmeesteren. Dit alles is geen menselijke kwaliteit. Het doel van mens-zijn is anders. Mensen zijn de beste van de schepping – dat denken we tenminste. Zelfs Bhagavan Sri Ramakrishna merkte op dat het menselijke individu niet gewoon is. Waarom, hij of zij kan de Waarheid of Ishvara realiseren. Omdat we zulke aangeboren vermogens hebben, zijn we zo druk met trivialiteiten en ondeugende bezigheden dat welke verandering er ook in onze kalender gebeurt, ons op geen enkele manier beïnvloedt.
De som en substantie van het probleem is onvolwassenheid. De meeste van onze problemen komen voort uit onze onvolwassenheid. Als de besluitvormers van onze wereld allemaal volwassener waren in hun denken, zouden de dingen misschien anders zijn geweest. Als burgers van democratische landen, als volgelingen van “doden of bekeren” vormen van religie volwassen genoeg waren, zou deze wereld anders zijn. Volwassenheid brengt vooruitziendheid, universaliteit, acceptatie en het vermogen om gedateerde begrippen en ideeën los te laten, zelfs als die ideeën “religieus” zijn. Als onze oude goeroe ons leerde dat we ezels moeten doneren aan reizigers die lange afstanden afleggen, zouden we die leer zelfs nu niet moeten vasthouden. Er zijn nieuwe vormen van transport. We zouden niet aan de kameel moeten blijven hangen als we in moderne steden moeten leven. Volwassenheid maakt ons menselijk. Onze menselijkheid is evenredig aan onze volwassenheid.
AI ontwikkelt zich snel en wordt een andere uitdaging voor mensen. Dezelfde vraag van onvolwassenheid komt daar ook aan de orde. Wanneer hooggekwalificeerde onvolwassen mensen machines bedienen, kunnen ze enorme problemen veroorzaken.
Met dit in gedachten zou het gebed van ons allemaal nu tot Ishvara moeten zijn om ons volwassenheid te schenken. Niet instinctief leven, maar leven met vreedzaam begrip. Niet leven als dieren, maar als goden, Ishvara of Waarheid zoeken en het Goddelijke als ons doel stellen. Dit is wat Vedanta ons leert.
Moge Sri Ramakrishna ons allen leiden naar het allerhoogste Licht. Dit is het eeuwige gebed van ons allen.
Swami Sunirmalananda